Ik soldeer best wel veel. En dan voelt het toch ongezond om met je neus boven alle geproduceerde rook te zitten. Ik had weliswaar een ventilatortje staan en had ook al eens een ‘professionele’ rookafzuiger gekocht en uitgeprobeerd, maar beide slaagden er onvoldoende in om de rook naar zich toe te trekken en weg te zuigen. De gekochte afzuiger maakte ook nog eens erg veel lawaai.
En een goede soldeerrookafzuiger kost minstens € 250 en dat is toch wel erg veel geld.
Toen ik op het internet zocht naar andere oplossingen, bleek dat een buisventilator een goed alternatief kon zijn. En met ongeveer € 65 een stuk aantrekkelijker geprijsd. Ik heb er een gekocht en me vervolgens afgevraagd hoe daar een goed afzuiger van gemaakt kan worden. Ik was op zoek naar een compact ontwerp dat niet te veel bureauruimte in zou nemen. Wanneer de afzuiging boven het soldeerwerk geplaatst wordt, is deze veel beter in staat om alle rook af te zuigen dan dat deze erachter wordt geplaatst. Ik had nog een magnetische voet liggen en na enig experimenteren kwam ik met een opstelling die verbazingwekkend goed werkte.
De foto’s spreken voor zich, de montage is niet erg ingewikkeld. De bout van de regenpijphouder is ingekort en daarop is een M6 schroefdraad getapt. Met een vleugelmoer, een kort aluminium buisje en een carroring wordt de regenpijphouder aan de standaard bevestigd. Van de kapotte binnenband van een fiets is een stuk afgeknipt en deze wordt tussen de regenpijphouder en de ventilator geplaatst. Het witte ronde naar vierkante verloopstuk heb ik met duct tape aan de witte kokerbocht vastgemaakt. Het verloopstuk kan zo op de ventilator worden geschoven. Een stekker is aan het snoer gemonteerd en kan met een stopcontactschakelaar aan en uit worden gezet. Ik heb ervoor gekozen om een aluminium plaat te gebruiken in plaats van een ijzeren. Het magnetisch voetstuk werkt daarop niet, in plaats daarvan is een buisvoet met M4 boutjes gemonteerd. Omdat het erg eenvoudig te realiseren was, heb ik ook nog een soldeerbouthouder op de staande stang gemonteerd.
Ik heb tenslotte nog een stuk 2mm vilt onder de metalen plaat geplaatst, zodat het bureaublad is beschermd en de trillingen van de ventilator niet worden doorgegeven.
Maar dan ga je je afvragen wat er met alle soldeerrook gebeurt die aan de achterkant wordt weggeblazen. Die blijft toch in de kamer hangen en wordt door je ingeademd. Het bleek dat deze rook uit hele kleine stofdeeltjes bestaat die door alleen een HEPA (High Efficiency Particulate Air) gefilterd kunnen worden. Kärcher gebruikt dergelijke HEPA-filters voor haar alleszuigers en deze zijn goedkoop (€ 10) en goed verkrijgbaar. Daarnaast zijn ze rond van vorm en dat is echt handig wanneer je er een op een buis wilt monteren. Maar hoe, dat was de hamvraag.
Ik had al snel bedacht dat een geprinte 3D verloopstuk met filterhouder de oplossing zou zijn. Deze bleek niet op het web te vinden en moest zelf ontworpen worden. Dat bleek toch moeilijker dan gedacht, ik kwam er niet goed uit. Gelukkig heeft Tjalling zich opgeworpen als redder in nood en een heel mooie filterhouder ontworpen in Fusion 360 en ook nog in PLA geprint!
Om het materiaalgebruik te minimaliseren is de HEPA filter houder ondersteboven geprint en is voor de support een tree-support in plaats van een reguliere support gebruikt. Dit print sneller en kost minder filament. Om ervoor te zorgen dat de filter luchtdicht op de houder geplaatst kan worden, heb ik uit 2mm dik vilt een ringpakking geknipt. Deze sluit perfect af en de filterhouder past prachtig.
De Filterhouder kan op de buis geschoven worden door de buiskanten van zowel de buisventilator (buitenzijde) als de filterhouder (binnenzijde) van een klein vellingrandje (schuin randje) te voorzien. Daarna wordt de filterhouder in een pannetje met daarin 3cm heet water geplaatst. Na een tijdje is het PLA-materiaal wat zachter geworden en kan hij er zo worden opgeschoven.
Kortom met een kostprijs van ongeveer € 100, een respectabele afzuigcapaciteit van 125m3/u en een lage geluidsproductie van 58dB is het een erg aantrekkelijk alternatief voor de commercieel verkrijgbare rookafzuigers. Door de flexibele ophanging valt hij gemakkelijk in elke positie te plaatsen. Ik ben er erg blij mee!
De Engelse versie is op Hackaday te vinden: https://hackaday.io/project/184299-solder-fume-extractor
Gegevens soldeerrookafzuiger:
Maximale lengte: 55cm
Minimale breedte: 20cm
Minimale hoogte: 30cm
Opgenomen vermogen: 13watt
Afzuigcapaciteit: 124m3 per uur
Geluidsproductie: 58dB
